Ояндаи наздик дар Чойхонаи муҳташами миллии «Харбуза», воқеъ дар шаҳри Ҳисор Маркази бузурги омода намудани оши палови тоҷикӣ ба фаъолият шурӯъ менамояд. Чойхонаи миллӣ соли 2015 ба ифтихори ҷашни 3000 – солагии Ҳисор дар масоҳати 4,7 гектар дар шакли харбуза бунёд гардида, баландиаш 43 метр, дарозиаш 100 метр ва бараш 55 метрро ташкил медиҳад. Он дар ҷаҳон назир надорад ва дар як вақт ба 2,5 ҳазор нафар меҳмон хизмат мерасонад.

Раиси шаҳри Ҳисор Шарифҷон Ҷумъазода дар ҷамъи намояндагони расонаҳои хабарӣ иттилоъ дод, ки «бо мақсади ташкили Маркази омода намудани оши палови тоҷикӣ ният дорем беҳтарин ошпазҳои касбиро аз саросари ҷумҳурӣ ҷамъ намоем, то ба мизоҷон ва дигар меҳмонони хориҷӣ, ки ба шаҳри Ҳисор меоянд, дар сатҳи баланд хизмат расонанд».

«Ин иқдом дар доираи Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ роҳандозӣ гардида, ҳадафаш муаррифии ҳар чӣ бештари таомҳои миллӣ, хусусан оши палови тоҷикӣ ба сайёҳону меҳмонони дохилию хориҷӣ мебошад»,- афзуд Шарифҷон Ҷумъазода.

Мусаллам аст, ки оши палов, ки онро шоҳи таомҳо ҳам ном мебаранд, таоми миллӣ ва дӯстдоштании мардумони осиёӣ, бахусус тоҷикон аст. Калимаи палов таърихи қадимӣ дошта, ифодаи «пал» дар забони авастоӣ номи растаниеро дорад, ки дар об нашъунамо мекунад. Дар забони суғдӣ ҳам бо чунин маъно ба кор меравад ва ҳатто дар гӯишҳои маҳаллӣ калимаи «пал» тағйири маъно карда, имрӯз «ҷойи кишт» ва «гӯшае аз киштзор»-ро мефаҳмонад.

Яъне, решаи калимаи «палов» аз номи рустанӣ, ки дар об мерӯяд, гирифта шудааст. Палов аз ҳосили рустании обӣ – биринҷ ё шолӣ пухта мешавад. Оши палов дар радифи таоми бомаза будан, ҳамзамон хусусияти сарҷамъкунию муттаҳидкунӣ дошта, омили таҳкимбахши дӯстию бародарӣ, рафоқату садоқат ва вафодории инсонҳо дар атрофи як хон мебошад. Аз ин рӯ, тоҷикон оши паловро дар тӯйю маъракаҳо барои меҳмонон, ҷашну идҳои миллӣ, инчунин дар рӯзҳои истироҳат барои аҳли хонавода тайёр менамоянд.

Мардуми тоҷик аз давраҳои қадим киштукори шолиро омӯхта, аз биринҷ хӯрокҳои гуногун тайёр мекарданд. Оши палов яке аз таомҳои дӯстдоштаю маъруфи мардуми тоҷик ва дигар миллатҳои Осиёи Марказӣ, ҷумҳуриҳои Қафқоз, баъзе давлатҳои Араб маҳсуб ёфта, дар ҳар минтақа тарзи тайёр кардани он гуногун аст. Ҳатто дар як ноҳияи хурд чанд намуди тайёр кардани оши палов вуҷуд дорад. Ҳикмати халқ мегӯяд: «Оши палов ҳар ҷо, пазанда ҷо-ҷо», зеро воқеан пазандаи оши палов, ки пайрави пири пазандаҳо асту оши бомаза мепазад, ҷо-ҷост. Гуфтан ҷоиз аст, ки паловпазӣ ва паловхӯрӣ ҷузъи муҳими фарҳанги мардуми моро ташкил медиҳад.